Kilometerheffing in Nederland
De discussie over de invoering van kilometerheffing ook wel het rekeningrijden genoemd, werd in ooit in 2012 beëindigt. Het bleef sindsdien oorverdovend stil maar nu anno 2023 staat het onderwerp weer volop in de belangstelling. Nieuw onderzoek in opdracht van het kabinet laat weten dat de mogelijke kilometerprijs in 2030 ongeveer € 0,07 per kilometer wordt. De invoering van kilometerheffing is bedoeld om het gebruik van (snel)wegen op drukke momenten te ontmoedigen. Dit zou filevorming moeten voorkomen en de doorstroming van het wegverkeer moeten bevorderen.
Het argument dat de files korter zouden worden is echter omstreden. De auto wordt namelijk ondanks de toenemende kosten niet snel aan de kant gezet. Daarnaast is de invoering van kilometerheffing duur en gecompliceerd. Lees op deze pagina de huidige stand van zaken rondom de invoering van de kilometerheffing in Nederland en Europa en laat u informeren.
De hoogte van kilometerheffing in Nederland is onder meer afhankelijk van de gereden afstand, het soort brandstof en de CO2-uitstoot van uw auto. Diesels zonder roetfilter betaalden nog een extra toeslag van 2,5 cent per kilometer. Het tarief per auto zal rond de 0,7 cent per kilometer liggen.
UPDATE: Tijdens de kabinetsperiode Rutte4 zal de voorbereiding en de invoering van het rekeningrijden in Nederland verder uitgewerkt worden. De bedoeling van het nieuwe betalingssysteem is dat de wegenbelasting uiteindelijk verdwijnt, evenals de BPM voor nieuwe voertuigen. Met de invoering van de kilometerheffing gaat de automobilist zelf de werkelijk gereden kilometers betalen.
Kilometerheffing in Duitsland
Ook de Duitsers willen autogebruik in de toekomst gaan belasten. Dat doen ze alleen heel anders dan bij ons. Een andere vorm van belasten is in Duitsland nog geen uitgemaakte zaak, maar in Berlijn wordt al volop nagedacht over hoe dat zou moeten gebeuren. De Duitse overheid wil met een nieuwe heffing 4 miljard per jaar binnenhalen, waarvan 800 miljoen bij buitenlanders.
De Duitsers kiezen voor een simpele oplossing, zo lijkt het. In Duitsland is vooralsnog sprake van drie systemen: camera’s die kentekens registreren, poortjes boven de snelweg (met kastjes achter de voorruit) en – lekker ouderwets – een vignet zoals dat nu betaald moet worden in Zwitserland.
Vooralsnog geldt er geen tolheffing voor auto’s in Duitsland maar dienen alleen voertuigen die zwaarder zijn dan 7.500 kg tol betalen.
Waar moet je tol betalen in Duitsland?
De tol voor vrachtwagens geldt in Duitsland op alle autosnelwegen, met inbegrip van benzinestations, en op alle federale wegen, met inbegrip van binnenstedelijke wegen. Het wegennet beslaat in totaal 51.000 kilometer. De volgende gedeelten van autosnelwegen zijn vrijgesteld van tol:
- Bundesautobahnvak A 6 van de Duits-Franse grens tot het knooppunt Saarbrücken-Fechingen in beide richtingen
- Bundesautobahnvak A 5 van de Duits-Zwitserse grens en de Duits-Franse grens tot het knooppunt Müllheim/Neuenburg in beide richtingen
Goedkoop vignet
Volgens de initiatiefnemer van het vignet is zijn systeem veel goedkoper dan een kastje. Het beheer zou slechts 5 procent van de inkomsten vergen. Een jaarvignet (gekocht via internet of bij een tankstation) gaat zo’n 100 euro kosten, een tiendagenkaart 12 euro. Er is zelfs een differentiatie naar tijd en CO2-uitstoot mogelijk. Binnen een jaar (!) kan het systeem operationeel zijn.
En het toezicht? Dat moet plaats vinden met camera’s. Aan de hand van kentekens wordt dan vastgesteld of de eigenaar een vignet heeft gekocht.
Actuele tolheffingen Duitsland 2023
Sinds 1 maart 2007 moet je voor enkele steden een ‘Umweltvignette’ hebben om in bepaalde delen van die steden te mogen rijden.
Kilometerheffing in België
In principe wil de Vlaamse Regering het kilometerheffing of een ‘slimme’ kilometerheffing invoeren voor vrachtwagens en later, na een onderzoek van de voorwaarden, eventueel ook voor personenwagens. De vorige Vlaamse Regering koos voor de kilometerheffing in oktober 2007 en bevestigde deze piste in februari 2008. Dit rekeningrijden kwam in de plaats van het vroegere idee van een ‘wegenvignet’. In het regeerakkoord van de huidige Vlaamse Regering (2009-2014) is het beleidsprincipe van rekeningrijden opgenomen in de zin dat de Vlaamse Regering een kilometerheffing wil invoeren voor vrachtwagens tegen 2013. Over de manier waarop het rekeningrijden zal werken, moet nog onderhandeld worden, maar daarover is reeds veel voorbereidend werk gedaan. Daarbij wil de Vlaamse Regering de invoering en vorm van de kilometerheffing ook zo goed mogelijk afstemmen op de systemen van de andere gewesten en buurlanden. In de optie van de Vlaamse Regering zal de kilometerheffing rekening houden met volgende elementen: 1. De afgelegde kilometers 2. Het tijdstip waarop men rijdt 3. De milieuimpact.
Rekeningrijden voor personenwagens?
Over een eventuele kilometerheffing voor personenwagens is nog niets beslist. Eerst gaat de Vlaamse Regering een proefproject starten om de impact en effecten te onderzoeken die het kilometerheffing van de personenauto’s zou hebben op onder meer:
- het sociaal en maatschappelijk leven, de leefbaarheid
- het mobiliteits- of verplaatsingsgedrag (o.a. effect op openbaar vervoer)
- het gebruik van het wegennet in Vlaanderen
Kilometerheffing in Frankrijk
Frankrijk heeft in 2011 een kilometerheffing voor trucks ingevoerd. Het Franse parlement heeft daarover een akkoord bereikt. De ‘eco-redevance poids lourds’ zal gelden voor alle vrachtwagens op snelwegen en sommige ‘routes nationales’. Vandaag heffen onze zuiderburen al tol op bijna een derde van alle vrachtwagenkilometers in Frankrijk. Het nieuwe systeem breidt de tolheffing met een derde uit. De rest van het vrachtvervoer, vooral over kleinere lokale wegen, valt niet onder de heffing.
De nieuwe kilometerheffing bestraft vrachtwagens die meer vervuilen. De Fransen hopen dat met de heffing het totale aantal ‘vrachtwagenkilometers’ met jaarlijks 800 miljoen (of 7%) daalt. De inkomsten van de kilometerheffing zullen worden gebruikt voor infrastructuurwerken. Pieter Selleslagh van de Koepel Milieu en Mobiliteit (Komimo) vindt dat een gemiste kans. ‘De inkomsten van belastingen op het gebruik van de weg aanwenden om meer wegen te bouwen, creëert een vicieuze cirkel die geen ecologische meerwaarde biedt.’ Selleslagh vindt het beter het geld te gebruiken voor verkeersbeheersing en maatregelen voor fietsers en voetgangers.
De techniek achter de rekeningrijden
NXP en IBM zijn in juni 2009 in Eindhoven gestart met een proef voor kilometerheffing. Vijftig medewerkers van deze bedrijven op de High Tech Campus krijgen gedurende zes maanden een prototype van een routeregistratieapparaat aan boord. Het kastje stuurt de gps-positie constant door naar een backoffice van IBM. Die kent een fictionele heffing toe op basis van wegtype, snelste route, tijdsduur en milieukarakteristieken.
Gps- en GPRS-functionaliteit zitten ingebakken in de chip. Het apparaat is via NFC gekoppeld aan een autospecifieke sticker op de voorruit. De autorijders krijgen via een lcd-schermpje direct feedback over hun rijgedrag. Ook kunnen ze hun routes met beprijzing terugzoeken via een webportal.
De proef is opgezet met het ministerie van Verkeer en Waterstaat en Beter Bereikbaar Zuidoost-Brabant, een samenwerking van Rijkswaterstaat, de provincie Noord-Brabant en het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven.